Το Πετσάλη, καµποχώρι στο βόρειο άκρο του λεκανοπεδίου των lωαννίνων, φαίνεται να πήρε την ονοµασία του από την ηπειρωτική οικογένεια Πετζαλάτων που οίκισε το χωριό τον ΙΔ' αιώνα και όπως φαίνεται ήταν κτήµα τους. Σύµφωνα µε την τοπική παράδοση το χωριό αρχικά βρισκόταν βορειότερα και περιµετρικά της Εκκλησίας του Αγ. Νικολάου, όπου για άγνωστους λόγους µεταφέρθηκε στην σηµερινή του θέση.

Σύμφωνα με την 6^η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων, τα μνημεία που έχουν καταγραφεί και υπάγονται στην αρμοδιότητα της υπηρεσίας είναι τα εξής:

Η Δημοτική Ενότητα Μολοσσών οφείλει το όνομά του στους αρχαίους Μολοσσούς. Οι Μολοσσοί στους μυθικούς και προϊστορικούς χρόνους στην Ήπειρο, όπως και σε άλλα μέρη της αρχαίας Ελλάδας, ζούσε η προελληνική φυλή των Πελασγών. Μετά τους Πελασγούς εγκαθίστανται στην Ήπειρο και οι πρώτες ελληνικές φυλές. Ο Θεόπομπος, ιστορικός και χρονογράφος του Μ.Αλεξάνδρου, αναφέρει ότι στην Ήπειρο ζούσαν 14 φυλές χωρίς να τις κατονομάζει. Ο Στράβων, ο γεωγράφος, στο βιβλίο του «Γεωγραφικά» γράφει ότι οι Ηπειρωτικές φυλές ήταν 11, μεταξύ αυτών οι Μολοσσοί, οι Αθαμάνες, οι Χάονες, οι Κασσωπαίοι, οι Θεσπρωτοί.

Τα πρώτα ιστορικά ίχνη στην υπό µελέτη περιοχή προέρχονται από την Νεολιθική περίοδο, τότε που τα στοιχεία του Νεολιθικού πολιτισµού στην Ήπειρο είναι ελάχιστα, κυρίως λόγω των έντονων κλιµατολογικών µεταβολών και πληθυσµιακών µετακινήσεων εκείνης της περιόδου. Οι νεολιθικοί κάτοικοι της Ηπείρου εκτός από τα σπήλαια αναπτύχθηκαν και κατοίκησαν στις παρυφές λιµνών και πεδιάδων, όπως έγινε και στην περιοχή που σήµερα βρίσκεται η Ασφάκα και το Πετσάλι, έχοντας ως κύριες ασχολίες την γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία και το κυνήγι.